��რომის ეკონომიკა 4-5

��რომის საერთაშორისო ორგანიზაციის კრიტერიუმებიდან გამომდინარე, ადამიანი უმუშევარია თუ იგი აკმაყოფილებდეს შემდეგ მოთხოვნებს:

��რის ,,სამუშაოს გარეშე", არ გააჩნია ანაზღაურებადი სამუშაო გარკვეულ დროის განმავლობაში და აქტიურად ,,ეძებს სამუშაოს";

��რის ,,სამუშაოს გარეშე", ,,ეძებს სამუშაოს" და ”მზად არის მოცემულ მომენტში მუშაობისათვის";

არის ,,სამუშაოს გარეშე", ,,ეძებს სამუშაოს" და კონკრეტულ ღონისძიებებს ახორციელებს ანაზღაურებადი სამუშაოს მოსაძებნად;

�ეძებს სამუშაოს” ვინაიდან არ გააჩნია იგი და დროის განსაზღვრული მომენტისათვის შეძლებს სამუშაოს დაწყებას;

��რიქციული უმუშევრობა წარმოიშობა მაშინ, როცა:

��ეალური ხელფასი დაბალია და პიროვნებას არ სურს დასაქმება;

��ოცემული კვალიფიკაციის სამუშაო ძალაზე არსებობს მოთხოვნა, მაგრამ საჭიროა გარკვეული დრო დასაქმებისათვის ვინაიდან იგი პირველად გადის შრომის ბაზარზე;

��ოცემული კვალიფიკაციის სამუშაო ძალაზე არსებობს მოთხოვნა, მაგრამ მომუშავე დაბალკვალიფიციურია და დროებით ვერ საქმდება;

��რომის ბაზარზე სამუშაო ძალის სიჭარბეა და მოცემული კვალიფიკაციის მომუშავე ვერ ახერხებს სამუშაო ადგილის მოძიებას;

��იკლური უმუშევრობა გამოწვეულია:

��არმოების დონის დაცემითა და ერთობლივი დანახარჯების დაბალი დონით;

��ომუშავეთა კვალიფიკაციის დაქვეითებითა და პროფესიული მომზადების სისტემის განუვითარებლობით;

��რომის ბაზრის დაძაბულობის კოეფიციენტის გადიდებით;

��მუშევრობის ხანგძლივობის ზრდითა და არაეფექრტიანი დასაქმებით;

��ასაქმებული მოსახლეობა მოიცავს:

��ხოლოდ თვითდასაქმებულებს;

��ხოლოდ დაქირავებულ მომუშავეებს;

��ხოლოდ დაქირავებულებსა და თვითდასაქმებულებს;

��ხოლოდ დასაქმებულებსა და უმუშევრებს;

��უკენის კანონის თანახმად თუ ფაქტობრივი უმუშევრობის დონე 4.0%-ით გადააჭარბებს ბუნებრივს, მაშინ ფაქტობრივი მთლიანი შიდა პროდუქტის (მშპ) მოცულობის ჩამორჩენა პოტენციური მშპ-გან შეადგენს:

6.0%-ს;

8.0%-ზე მნიშვნელოვნად მეტს;

10.0%-ს;

12.0%-ზე მნიშვნელოვნად ნაკლებს.

��მუშევრობის ბუნებრივი დონე წარმოადგენს:

��იკლური და სტრუქტურული უმუშევრობის ჯამს;

��ტრუქტურული და ფრიქციული უმუშევრობის ჯამს;

��ტრუქტურული და ფარული უმუშევრობის ჯამს;

��ექნოლოგიური და სტრუქტურული უმუშევრობის ჯამს;

��მუშევრობის დონე გაიანგარიშება:

��მუშევართა რიცხოვნობის შეფარდებით ეკონომიკურად არააქტიური მოსახლეობის რიცხოვნობასთან;

��მუშევართა რიცხოვნობის შეფარდებით დასაქმებულთა რიცხოვნობასთან;

��მუშევართა რიცხოვნობის შეფარდებით ეკონომიკურად აქტიურ მოსახლეობასთან;

��მუშევართა რიცხოვნობის შეფარდებით 15 წლისა და უფროსი ასაკის მოსახლეობის რიცხოვნობასთან;

��რომის ბაზრის დაძაბულობის კოეფიციენტი გაინგარიშება:

��ასაქმებულთა რაოდენობის შეფარდებით ვაკანტური სამუშაო ადგილების რაოდენობასთან;

��მუშევართა რაოდენობის შეფარდებით ვაკანტური სამუშაო ადგილების რაოდენობასთან;

��მუშევართა რაოდენობის შეფარდებით დასაქმებულთა რაოდენობასთან;

��მუშევართა რაოდენობის შეფარდებით ეკონომიკურად აქტიური მოსახლეობის რაოდენობასთან;

��ფექტიან დასაქმებას ადგილი ექნება იმ შემთხვევში, როცა:

��ასაქმებული იქნება ეკონომიკურად აქტიური მოსახლეობის 100%

��ამუშაო ძალის მიწოდებასა და მოთხოვნას შორის მიღწეული იქნება რაოდენობრივი დაბალანსებულობა;

��კონომიკურად მიზანშეწონილ სამუშაო ადგილებზე მოთხოვნა დაკმაყოფილდება შესაბამისი პროფესიულ-კვალიფიციური შემადგენლობის სამუშაო ძალის მიწოდებით;

��ველა დასაქმებულზე დროულად გაიცემა ხელფასი;

��რაფორმალურად დასაქმებულებს მიაკუთვნებიან:

��ირები, რომელთა ეკონომიკური საქმიანობა არ არის რეგისტრირებული კანონმდებლობის შესაბამისად და არ იხდიან გადასახადებს;

��ირები, რომელთა ეკონომიკური საქმიანობა რეგისტრირებულია, მაგრამ თავს არიდებენ გადასახადების გადახდას;

��ოფლის მეურნეობასა და გადამამუშავებელ მრეწველობაში დასაქმებულები;

��ირები, რომელთა ეკონომიკური საქმიანობა რეგისტრირებულია და ნაწილობრივ იხდიან შესაბამის გადასახადებს;

��მუშევრობის დონის შემცირება შეიძლება გამოწვეული იყოს:

��კონომიკურად არააქტიური მოსახლეობის ნაწილის გადასვლით დასაქმებულთა რიგებში;

��ასაქმებულთა ნაწილის გადასვლით ეკონომიკურად არააქტიურ მოსახლეობაში;

��კონომიკურად არააქტიური მოსახლეობის ნაწილის გადასვლით უმუშევართა რიგებში;

��ასაქმებულთა ნაწილის უმუშევართა რიგებში გადანაცვლებით;

უმუშევრობის დონის ზრდა შესაძლებელია თუ:

��მუშევართა რიგებიდან დასაქმებულთა შემადგენლობაში გადასული ნაკადის გადიდდება;

��მუშევართა რიგებიდან ეკონომიკურად არააქტიურ მოსახლეობაში გადასული ნაკადები გაიზრდება;

��ასაქმებულებიდან უმუშევართა რიგებში გადასული ნაკადი გადიდდება;

��კონომიკურად არაააქტიური მოსახლეობიდან დასაქმებულთა რიცხოვნობა გაიზრდება;

��ასაქმება ესაა სოციალურ-ეკონომიკური კატეგორია:

��ომელიც წარმოიშობა მაშინ, როდესაც მომუშავე გადის შრომის ბაზარზე და იწყება მისი შრომითი მომსახურების გამოყენება;

��ომელიც ასახავს ეკონომიკურად აქტიური და არააქტიური მოსახლეობის რა ნაწილი მონაწილეობს საზოგადოებრივად სასარგებლო შრომაში;

��ომელიც ახასიათებს სოციალურ-შრომითი ურთიერთობების სხვადასხვა ფორმებს და დაკავშირებულია შემოსავლის მიღების მიზნით საზოგადოებრივად სასარგებლო საქმიანობაში ადამიანების მონაწილეობასთან;

��ომელიც ასახავს გარკვეული შრომითი უნარ-ჩვევებისა და კვალიფიციის მქონე ადამიანი ზემოქმედებს შრომის საგნებზე წინასწარ დასახული მიზნის მისაღწევად;

��ასაქმების ძირითადი სახეებია:

��ორმალური და არაფორმალური;

��რული და არასრული;

��აციონალური და ტექნოლოგიური;

��ეორადი და შეთავსებითი;

��აერთაშორისო სტატისტიკაში მოსახლეობის დასაქმების დონის მაჩვენებელი იანგარიშება:

��ასაქმებულთა რიცხოვნობის შეფარდებოით ქვეყნის მოსახლეობის მთლიან რიცხოვნობასთან;

��ასაქმებულთა რიცხოვნობის შეფარდებოით ქვეყნის შრომითი რესურსების მთლიან რიცხოვნობასთან;

��ასაქმებულთა რიცხოვნობის შეფარდებოით 15 წლისა და უფროსი ასაკის მოსახლეობასთან;

��ასაქმებულთა რიცხოვნობის შეფარდებოით ეკონომიკურად აქტიური მოსახლეობის რიცხოვნობასთან;

��რომის ბაზარი საზოგადოებრივი ურთიერთობების, სოციალური ნორმებისა და ინსტიტუტების სისტემაა, რომელიც უზრუნველყოფს მოთხოვნა-მიწოდების კანონის საფუძველზე:

��ამუშაო ძალის ეკონომიკური აქტივობის ზრდას და განვითარებას;

��ამუშაო ძალის გეგმაზომიერ გადაადგილებას ეკონომიკის მხრიდან არსებული მოთხოვნის შესაბამისად;

��ამუშაო ძალის კვლავწარმოებას, განაწილებასა და გამოყენებას;

��ამუშაო ძალის მომზადება-გადამზადებასა და კვალიფიკაციის ამაღლებას.

��ასაქმების აქტიური პოლიტიკის პარალელურად, უმუშევარი მოსახლეობის დროებითი სოციალური დაცვის მიზნით უნდა განხორციელდეს პასიური პილიტიკა _ რომელიც გულისხმობს:

��როფორიენტაცია, პროფესიული მომზადება და გადამზადება, პროფესიული განათლების მიღების ხელშეწყობა;

��ეგისტრირებულ უმუშევართათვის შემწეობის ოდენობისა და გაცემის ხანგრძლივობის დადგენა;

��ეგისტრირებულ უმუშევართათვის სამეწარმეო საქმიანობის დაწყებაში ხელშეწყობა;

��რსებული სამუშაო ადგილების შენარჩუნებისა და ახალი სამუშაო ადგილების შექმნის მიზნით სპეციალური ღონისძიებების განხორციელება;

��ასაქმების აქტიური პოლიტიკის ამოცანებია:

��მუშევართა აღრიცხვა და რეგისტრაცია, რეგისტრირებულ უმუშევართათვის შემწეობის ოდენობისა და გაცემის ხანგრძლივობის დადგენა;

��როფორიენტაცია, პროფესიული მომზადება და გადამზადება, შრომის მწარმოებლურობის ამაღლება;

��რომის ბაზრის სტრუქტურის სრულყოფა, დასაქმების სამსახურების ფუნქციონირების გაუმჯობესება;

��მუშევართა კონსულტირება და მონიტორინგი, მათი პროფესიული ორიენტაცია და შრომითი მოწყობა;

��ერსპექტივაში დასაქმების აქტიური პოლიტიკის საბოლოო მიზანია:

��იღარიბის დონის შემცირება და ცხოვრების დონის ამაღლება;

��რომის ბაზრის სტრუქტურის სრულყოფა;

��ამუშაო ძალაზე მოთხოვნა-მიწოდების ოპტიმალური თანაფარდობის მიღწევა;

��ასაქმების სამსახურების ფუნქციონირების არსებითი გაუმჯობესება;

��ერსპექტივაში დასაქმების აქტიური პოლიტიკის საბოლოო მიზანია:

��იღარიბის დონის შემცირება და ცხოვრების დონის ამაღლება;

��რომის ბაზრის სტრუქტურის სრულყოფა;

��ამუშაო ძალაზე მოთხოვნა-მიწოდების ოპტიმალური თანაფარდობის მიღწევა;

��ასაქმების სამსახურების ფუნქციონირების არსებითი გაუმჯობესება;

��ვემოთ ჩამოთვლილთაგან რომელი დებულება (დასკვნა) გამოხატავს კლასიკოსების თვალსაზრისს:

��ოკლევადიან პერიოდში ფასები და ხელფასის განაკვეთი არაელასტიკურია, ისინი არ არიან ეკონომიკის რეგულატორები და ვერ აღადგენენ სრულ დასაქმებას;

��აბაზრო ეკონომიკაში არ არსებობს მექანიზმი, რომელიც ავტომატურად უზრუნველყოფს სრულ დასაქმებას ყველა პირობებში;

��რომის ბაზარზე ხანგრძლივი და მყარი წონასწორობა მიიღწევა უმუშევრობის ბუნებრივი დონის პირობებში. ამასთან, ინფლაციის ტემპი შეიძლება იყოს ნებისმიერი;

��ავისუფალი კონკურენციის პირობებში, საბაზრო სისტემას აქვს შრომისუნარიანი მოსახლეობის სრული დასაქმების უზრუნველყოფის უნარი, რაც შეესაბამება შრომის ბაზრის ფუნქციონირების ნორმალურ პირობებს;

��ვემოთ ჩამოთვლილთაგან რომელი დებულება (დასკვნა) არ გამოხატავს ჯ. მ. კეინზის თვალსაზრისს:

სრული დასაქმება, ეს არის პრაქტიკულად მაქსიმალურად შესაძლებელი დასაქმება, რაც შეესაბამება შრომისუნარიანი მოსახლეობის 96-97%-ის ჩართვას შრომით საქმიანობაში;

��უცილებელია ეკონომიკაში სახელმწიფოს სისტემატური ჩარევა სრული დასაქმებისა და პოტენციური მთლიანი შიდა პროდუქტის მისაღწევად, რომელსაც ბაზარი დამოუკიდებლად ვერ უზრუნველყოფს;

��ვემოთ ჩამოთვლილთაგან რომელი დებულება (დასკვნა) არ გამოხატავს მონეტარისტების თვალსაზრისს დასაქმების პრობლემების შესახებ:

��რული დასაქმება, ეს არის პრაქტიკულად მაქსიმალურად შესაძლებელი დასაქმება, რაც შეესაბამება შრომისუნარიანი მოსახლეობის 96-97%-ის ჩართვას შრომით საქმიანობაში.

��რძელვადიან პერიოდში ეკონომიკაზე სახელმწიფო ზემოქმედების არავითარ ღონისძიებას არ შეუძლია, შეამციროს უმუშევრობის ბუნებრივი დონე;

��ახელმწიფო არ უნდა ჩაერიოს შრომის ბაზრის ფუნქციონირებაში, თუ უმუშევრობა არ აღემატება ბუნებრივ დონეს. წინააღმდეგ შემთხვევაში ვითარდება სტაგფლაცია.

��რომის ბაზარზე დასაქმების აქტიური პოლიტიკის განხორციელებას საფუძვლად უდევს:

��ასაქმებისა და სიღარიბის დაძლევის კონკრეტულ ღონისძიებათა სისტემის შემუშავება;

��მუშევარ მოქალაქეებზე შემწეობების გაცემის სპეციალური პროგრამის შემუშავება;

��ომუშავის კონკურენტუნარიანობის ამაღლებისაკენ მიმართულ ღონისძიებათა სისტემის შემუშავება;

��ასაქმების სახელმწიფო, რეგიონალური და მიზნობრივი პროგრამების შემუშავება;

��ვემოთ ჩამოთვლილთაგან რომელი წარმოადგენს შრომის ბაზრის პასიური პოლიტიკის ღონისძიებას:

��ახელმწიფოს მიერ პასუხისმგებლობის აღება უმუშევართა შემწეობის გაცემაზე, მის ოდენობასა და პერიოდულობის დადგენაზე;

��ეღავათიანი კრედიტის გაცემა მცირე ბიზნესის განვითარებისათვის;

��ამუშაო ადგილების შექმნის მხარდაჭერა სეზონური დასაქმების მიზნით;

��ოფლის მეუნეობაში ეფექტიანი თვითდასაქმების მხარდაჭერა;

{"name":"��რომის ეკონომიკა 4-5", "url":"https://www.quiz-maker.com/QPREVIEW","txt":"შრომის საერთაშორისო ორგანიზაციის კრიტერიუმებიდან გამომდინარე, ადამიანი უმუშევარია თუ იგი აკმაყოფილებდეს შემდეგ მოთხოვნებს:, ფრიქციული უმუშევრობა წარმოიშობა მაშინ, როცა:, ციკლური უმუშევრობა გამოწვეულია:","img":"https://www.quiz-maker.com/3012/images/ogquiz.png"}