Dag og Tid-quizen 22. desember 2023

1. Kva for eit adjektiv, som startar med ei norsk forkorting, er kåra til årets ord i 2023?

2. Kva fundamentalt uttrykk i sjakk kjem frå arabisk for «kongen er død»?

3. Kor mange gram er ein vanleg referanse for laupelengda til strikkegarn? Til dømes er garnet «Alpakka» frå Sandnes Garn ca. 110 meter per dette talet gram.

4. Kva vanleg juleplante med særeigen plass i rommet høyrer til sandeltrefamilien?

5. Kor ofte har det skjedd sidan 2000 at heile Mjøsa vart islagd i løpet av vinteren: alltid, av og til eller aldri?

6. Kva heiter stativet som eit måleri står på under arbeidet?

7. I kva vintersportsstad ligg Schattenbergschanze, der den tysk-austerrikske hoppveka tek til?

8. Juleevangeliet fortel at Maria og Josef drog til Betlehem fordi sistnemnde høyrde til kva hus og ætt?

9. Er linsene i brillene til langsynte personar konvekse eller konkave?

10. Troll var eit kjent forsøk på norsk bilproduksjon i 1950-åra. Kvar i Telemark låg fabrikken?

11. I kva rundt og pent år skal Sankta Lucia ha fylt om lag 17 år? Ho vart drepen fire år seinare.

12. Kva avisliknande namn har albumet frå 1977 der Ole Paus kommenterte aktuelle saker i skillingsviseform? Namnet inngår òg i tittelen på dei to oppfølgjarane.

13. Kva hovudstad i Sør-Amerika har eit namn som viser til at han vart grunnlagd på minnedagen for himmelferda til jomfru Maria?

14. Er det pinnekjøt eller ribbe som er den vanlegaste julemiddagen i Noreg?

15. Kva for eit land vart i 1906 det første europeiske som gav kvinner røysterett? Landet var rett nok ikkje sjølvstendig då.

16. Kva farge har ei vaksen dompaphoe på undersida og kinna?

17. Kva nordmann vert nemnd – to gonger, til og med – i nobelførelesinga til Jon Fosse? Undervegs møter me òg Mikhail Bakhtin, Jacques Derrida, Marguerite Duras, Franz Kafka, Svenska Akademien og Gud.

18. Kva for eit hjelpemiddel i TV-programmet Vil du bli millionær? er ei folkerøysting i studio over kva som er rett svar?

19. Cop28 vedtok ordlyden «transition away from fossil fuels». Kva for eit emirat var arrangør?

20. Ein gong oppdaga quizmeisteren at ordboka NAOB mangla oppslagsordet som tyder «person frå Dei sameinte arabiske emirata». Ein e-post til redaksjonen, og vips, så var artikkelen på plass. Kva ord?

21. Me ønskjer god jul og spør: Kva for eit ensemble vart stifta i 1940 og har namn etter draktene som for lengst har vorte erstatta av matrosdressar?