III: Behavioral Science

���ុរសម្នាក់អាយុ 40ឆ្នាំ មានជំងឺធ្លាក់ទឹកចិត្ត, គ្មានការសប្បាយចិត្ត ដេកមិនលក់ មិនឃ្លាន ស្រកទម្ងន់អស់ 4kg និងបាត់បង់អារម្មណ៏ផ្លូវភេទ។ បញ្ហាទាំងអស់នេះបណ្តាលមកពីការមិនដំណើរការនៃ៖

���ារពិតដែលថាការបញ្ចេញ endorphins​ /​ endorphines ពី pituitary / glande pituitaire មានទំនាក់ទំនងយ៉ាងជិតស្និតទៅនឹងការបញ្ចេញរបស់ adrenocorticotropic hormone / hormone adrénocorticotropique (ACTH) បង្ហាញថា endorphins / endorphines ជាអ្នកសម្រួលសមត្ថភាពឆ្លើយតបទៅនឹង៖

���ុរសម្នាក់អាយុ 47ឆ្នាំ ទើបតែលែងលះថ្មីៗ មានមុខងារជាអ្នកកាន់បញ្ជី មានការឈឺចុងដង្ហើមជាច្រើនសប្តាហ៏មកហើយ។ រោគសញ្ញានេះប្រហាក់ប្រហែលទៅនឹងការឈឺចាប់ដែលគាត់ធ្លាប់មានកាលពីឆ្នាំមុន និងដែលត្រូវបានធ្វើរោគវិនិច្ឆ័យថាជាដំបៅគល់ពោះវៀន (duodenal ulcer/ulcère duodénale)។ កត្តាដែលជាមូលហេតុនៃការរើឡើងវិញនៃដំបៅរបស់គាត់គឺ៖

���្រ្តីម្នាក់អាយុ 26ឆ្នាំ ធ្លាប់មានប្រវត្តិមានជំងឺដំបៅពោះវៀនធំ ជាច្រើនឆ្នាំ។ ថ្មីៗនេះ គាត់បានព្យាបាលជាមួយ alprazolam 0.5 mg បីដងក្នុងមួយថ្ងៃ។ ការព្យាបាលនេះ អាចត្រូវបានគេរំពឹងថា៖

���ើសារធាតុខាងក្រោមមួយណាជា endogenous opioid peptide / peptide opioïde endogène ដែលមានតទ្ធិផលខ្លាំងជាងគេបំផុត ?

Hormone ដែលមានតួនាទីសំខាន់បំផុតក្នុងការឈ្លានពាន (agression) គឺ៖

���ៅពេលដែលសារធាតុអសកម្មមួយ ឬ លក្ខខណ្ឌមួយ នាំឲ្យមានការប្រែប្រួលដល់ការព្យាបាល ដំណើរការនេះ (លទ្ធផល)​ ត្រូវបានហៅថាជា៖

���ុរសម្នាក់អាយុ 22ឆ្នាំ ទើបតែចូលរៀនសាលាពេទ្យ និងបានសំរេចចិត្តគាំទ្រ ខ្លួនឯងក្នុងការចាប់ផ្តើមជក់បារី។ ក្នុងគោលបំណងដើម្បីបញ្ចុះបញ្ចូលគាត់ថាការជក់បារីនឹងបំផ្លាញរាងកាយទាំងមូលរបស់គាត់ អ្នកប្រាប់គាត់ថាផលប៉ះពាល់នៃការជក់បារីគឺ៖

���ិស្សិតមហាវិទ្យាល័យម្នាក់ ដែលមានការព្រួយបារម្ភអំពីការប្រឡងបញ្ចប់ការសិក្សា បានទៅផ្នែកសុខភាពនិស្សិត ហើយប្រាប់ថាគាត់ដកដង្ហើមញាប់ និងការថប់បារម្ភខ្លាំង។ Hyperventilation គឺជាចំណុចមួយដែលអាចនាំឲ្យ៖

���ារខូចខាត dopamine neurons / neurone dopaminergique ក្នុង midbrain / mésencéphale គឺជា central feature / caractère central នៃ pathophysiology របស់ជំងឺ Parkinson ។ ចំពោះជំងឺនេះ ការបាត់បង់ midbrain dopamine / dopamine mésencéphale ជាប់ទាក់ទងនឹង៖

���្នកជំងឺទឹកនោមផ្អែមប្រភេទទី1 ត្រូវបានព្យាបាលដោយវិធីសម្រាកលំហែ ជារៀងរាល់ថ្ងៃ រយៈពេលមួយខែ។ ការព្យាបាលនេះ ហាក់ដូចជាមានផលប៉ះពាល់ដល់ការគ្រប់គ្រងជំងឺទឹកនោមផ្អែមរបស់គាត់ ដោយ៖

���ុរសម្នាក់អាយុ 55ឆ្នាំ មានជំងឺ angina / angine ម្តងម្កាល ក្នុងពេលថ្មីៗនេះ ក្លាយជាអ្នកជំងឺរបស់អ្នក។ ដើម្បីជាការថែទាំល្អ អ្នកជំងឺនេះត្រូវតម្រូវឲ្យមានការផ្លាស់ប្តូររបបអាហារ និងរបៀបរស់នៅជាច្រើន ព្រមទាំងតាមដានស្ថានភាពបេះដូង និងប្រព័ន្ធសសៃឈាមឲ្យបានញឹកញាប់ ។ កត្តាសំខាន់ដែលបញ្ជាក់អំពីការអនុវត្តល្អ ក្នុងទំនាក់ទំនងរវាងឱសថការី និងអ្នកជំងឺ គឺ៖

���្រតិកម្មដំបូងដែលអ្នកជំងឺភាគច្រើនតែងមាន នៅពេលដឹងថាពួកគាតមានជំងឺមហារីក គឺ៖

���ើខាងក្រោមមួយណា ត្រូវបានចាត់ទុកជាការទំនាក់ទំនងតាមកាយវិកា (non verbal) ដែលមានប្រសិទ្ធភាពជាងគេ?

���ារស្តាប់ដោយយចិត្តទុកដាក់ រួមមានអំពើណាមួយខាងក្រោម?

���ើម្បីបង្ហាញពីចំណាប់អារម្មណ៍ និងការយកចិត្តទុកដាក់ ឱសថការីគួរធ្វើ ដូចម្តេច?

���ៅពេលណា ដែលយើងគួរហៅអ្នកជម្ងឺ ដោយប្រើនាមខ្លួនរបស់គាត់?

���ើសំនួរប្រភេទណាមួយខាងក្រោម ដែលគួរចាប់សួរមុនដំបូង នៅពេលធ្វើការសាកសួរអ្នកជម្ងឺ?

���ើឃ្លាណាមួយខាងក្រោមនេះ ដែលអាចធ្វើឲ្យភាពអាម៉ាស់ (situations embarrassantes) កាន់តែមានសភាពធ្ងន់ធ្ងរ?

���ើវិធីណាដែលល្អបំផុត សម្រាប់ប្រើជាមួយអ្នកជម្ងឺដែលតែងតែជំទាស់ជាមួយយើង?

���ើវិធីណាដែលល្អបំផុត សម្រាប់ប្រើជាមួយអ្នកជម្ងឺពិការ?

���ើបុព្វបទ “ tele- “ សំដៅលើពាក្យណាមួយខាងក្រោម?

���ើសកម្មភាពណាមួយខាងក្រោម​ ដែលល្មើសនឹងការសម្ងាត់របស់អ្នកជម្ងឺ?

���ាក់ព័ន្ធនឹងការផ្តល់ប្រឹក្សាដល់អ្នកជម្ងឺ ឃ្លាដែលត្រឹមត្រូវបំផុត គឺ៖

���ារយល់ខុស ពាក់ព័ន្ធនឹងការផ្តល់ប្រឹក្សាដល់អ្នកជម្ងឺ គឺ៖

���្នកជម្ងឺមានភាពតានតឹងអារម្មណ៍ (stress) នឹងការសំរាកពេទ្យ គឺបណ្តាលមកពី៖

���ើចំណុចណាមួយខាងក្រោម ដែលជាឧទាហរណ៏ដ៏សមស្របបំផុតនៃភាពតានតឹងអារម្មណ៍ (stress) ខាងផ្នែកចិត្តសាស្រ្តសង្គម?

���ទាហរណ៍ដ៏សមស្របបំផុតនៃជំនាញទំនាក់ទំនងខាងផ្នែកនិយាយ គឺ៖

���ារប្រែប្រួលនៃឥរិយាបថទាក់ទងនឹង៖

���ោលគំនិតយុត្តិធម៌នៅក្នុងក្រមសីលធម៌ គឺ៖

���ៅពេលមនុស្សម្នាក់ឈឺ ប្រតិកម្មឆ្លើយតបជារឿយៗរបស់គាត់ គឺ៖

���្នកដែលឈឺ និងកំពុងប្រឈមមុខនឹងសេចក្តីស្លាប់ មិនទំនងជាបង្ហាញនូវប្រតិកម្ម ចំពោះការបាត់បង់នូវ៖

���ើអថេរសង្គមខាងក្រោមណាមួយ ដែលមានទំនាក់ទំនងយ៉ាងជិតស្និតបំផុតជាមួយនឹងអត្រាមរណៈរបស់ទារក?

���ារផ្លាស់ប្តូរបរិស្ថាន និងរបៀបរស់នៅ បណ្តាលឲ្យមានការថយចុះនូវអត្រាកើត ឡើងនៃជម្ងឺមួយចំនួន។ តើជម្ងឺមួយណាក្នុងចំណោមជម្ងឺខាងក្រោម ដែល​អត្រា កើតនៃជំងឺនោះ មិនត្រូវបានកាត់បន្ថយតាមរយៈការផ្លាស់ប្តូររបៀបរស់នៅ?

���្រយោគមួយដែលត្រឹមត្រូវ អំពីប្រសិទ្ធិភាពនៃ placebo គឺ៖

���លរំខាននៃឥរិយាបថ ដែលមានឥទិ្ធពលខ្លាំងបំផុតដល់ការកើនឡើងនៃ សំពាធឈាម គឺ៖

���្រមសីលធមិឱសថការី រៀបចំដោយៈ

���ារប្រព្រឹត្តិល្មើសនឹងក្រមសីលធម៍ត្រូវទទួល

���្រុមប្រឹក្សាគណៈឱសថការីកម្ពុជាពីមជ្ឈឹមដល់ខេត្តមាន

���ហាសន្និបាតគណៈឱសថការីកម្ពុជាប្រព្រឹត្តទៅរៀងរាល់

 ក្រុមប្រឹក្សាគណ: ឱសថការីកម្ពុជាផ្លាស់ប្ដូរសមាជិក១/៣រៀងរាល់

"ឱសថការី/ឱសថការីមធ្យមដែលធ្វើអាជីវកម្មឱសថនៅខេត្ដត្រូវចុះឈ្មោះ ជាសមាជិកគណៈឱសថការីកម្ពុជានៅ"

"ឱសថការីឧត្ដមដែលសុំចុះឈ្មោះជាសមាជិក‌ គណ:ឱសថការីកម្ពុជា  ត្រូវបង់ភាគទាន   "

"ឱសថការីមធ្យមដែលសុំចុះឈ្មោះជាសមាជិក‌ គណ:ឱសថការីកម្ពុជា  ត្រូវបង់ភាគទាន   "

���្បាប់ត្រូវប្រកាសឱ្យអនុវត្តដោយៈ

���នុក្រឹត្យត្រូវប្រកាសឱ្យអនុវត្តដោយៈ

���្រកាសត្រូវប្រកាសឱ្យអនុវត្តដោយៈ

���្រសួងសុខាភិបាលជាស្ថាប័ន

���នុក្រឹត្យជាលិខិតបទដ្ឋានមានអនុភាព

���្រឿងសំអាងស្ថិតក្រោមការត្រួតពិនិត្យរបស់

���្រសួងសុខាភិបាលមានសិទ្ធពិន័យអន្តរកាលពី

���ើកគ្រឹះស្ថានលក់ឱសថគ្មានលិខិតអនុញ្ញាតត្រូវពិន័យជាប្រាក់

���ើកគ្រឹះស្ថានផលិតឱសថគ្មានលិខិតអនុញ្ញាតត្រូវពិន័យជាប្រាក់

���ើកគ្រឹះស្ថាននាំចូលចែកចាយឱសថគ្មានលិខិតអនុញ្ញាតត្រូវពិន័យជាប្រាក់

���ែកចាយឱសថគ្មានលេខបញ្ជិកា(គ្មានលតប័ត្រ)ត្រូវពិន័យជាប្រាក់

���នុសញ្ញាអន្តរជាតិឆ្នាំ១៩៨៨មានគោលដៅប្រយុទ្ធប្រឆាំងនឹងការជួញដូរ

"ការចុះត្រួតពិនិត្យសារធាតុផ្សំគ្រឿងញៀនក្នុងសហគ្រាសរដ្ឋ/ឯកជន ជាសមត្ថកិច្ចរបស់ "

���ាតិពុល ឬឱសថលក់ត្រូវមានវេជ្ជបញ្ជាចែកចេញ

Ampicilline ជាឱសថប្រភេទ

Amphetamine ជាឱសថប្រភេទ

���្រសួងសុខាភិបាលមានអគ្គនាយកដ្ឋាន

���សថក្លែងក្លាយមាន

���សថបុរាណផលិតពី

���្រឹះស្ថានផលិតឱសថ ត្រូវមានឱសថការីទទួលខុសត្រូវបច្ចេកទេស

���្រឹះស្ថានអាហរ័ណ/និហរ័ណឱសថ ត្រូវមានឱសថការីទទួលខុសត្រូវបច្ចេកទេស

"ភ្នាក់ងារត្រួតពិនិត្យក្រសួងសុខាភិបាលមាននីតិសម្បទាជានគបាលយុត្តិធម៌ មានសិទ្ធៈ "

���្នាំប្រព័ន្ធសរសៃប្រសាទ ចែកជា

���្នាំញៀនតារាង១ (table I ) ៖

Heroin ជាថ្នាំញៀន

���សថការីមធ្យមអាចបើក

���ិខិតអនុញ្ញាតផ្សព្វផ្សាយគ្រឿងសំអាងមានសុពលភាព

���ិញ្ញាបនប័ត្របញ្ជិកាឱសថមានសុពលភាព

���សថស្ថានត្រូវមានផ្ទៃក្រឡាអាជីវកម្មយ៉ាងតិច

���្លាំងគ្រឹះស្ថានអាហរ័ណ និហរ័ណឱសថត្រូវមានផ្ទៃក្រឡាយ៉ាងតិច

���ៀវភៅស្រង់វេជ្ជបញ្ជាប្រើសំរាប់

���ៀវភៅមានគល់បញ្ជីសំរាប់ឱសថការីប្រើសំរាប់

"ឱសថនាំចូលពេលមកដល់ច្រកចូលព្រំដែនកម្ពុជាត្រូវមានសុពលភាព ប្រើប្រាសយ៉ាងតិច "

���ៀវភៅមានគល់បញ្ជីសំរាប់គ្រូពេទ្យប្រើសំរាប់

"ឱសថការី១រូបអាចទទួលខុសត្រូវបច្ចេកទេស​គ្រឹះស្ថានឱសថ ឬមន្ទីពិសោធន៏វេជ្ជសាស្ត្រ"

���ោលបំណងនៃការសុំវិញ្ញាបនប័ត្របញ្ជិកាឱសថគឺដើម្បីមានសិទ្ធ

���សថគ្មានបិទលតប័ត្រគឺ 

���ាខាគ្រឹះស្ថានអាហរ័ណ/និហរ័ណឱសថមានសិទ្ធ